พักหลัง ๆ เชื่อว่าหลาย ๆ คนต้องเคยได้ยินคำว่า Startup และ FinTech ผ่านเข้าหูกันมาบ้างแน่ ๆ เพราะมันเป็นธุรกิจสายพันธุ์ใหม่ที่กำลังได้รับความนิยมในประเทศไทยอย่างมาก บางคนอาจจะไม่รู้ว่าจริง ๆ แล้ว TransferWise เป็น Startup ตัวนึงเหมือนกัน ซึ่ง TransferWise เป็น Startup ที่เกี่ยวข้องกับการเงิน หรือที่เค้าเรียกกันว่า FinTech Startup นั่นเอง แต่ก่อนที่เราจะไปทำความรู้จักกับโลกของ Startup กันแบบลงลึกทุกรายละเอียด เรามาทำความเข้าใจใน 2 คำนี้กันก่อนดีกว่าว่า Startup คืออะไร และ FinTech คืออะไร
Startup คืออะไร
คำคำนี้เป็นที่นิยมในประเทศไทยอย่างมากในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา เพราะถึงแม้ที่ต่างประเทศเค้าจะรู้จักการทำธุรกิจประเภทนี้กันมานานหลายสิบปีแล้ว แต่สำหรับประเทศไทยต้องบอกว่าเพิ่งจะเป็นรูปแบบการทำธุรกิจที่แตะจุดเริ่มต้นกันไปได้ไม่นาน ซึ่ง Startup คือ การทำธุรกิจที่สามารถเติบโตได้อย่างก้าวกระโดด ขายตัวเองได้ซ้ำ ๆ หาเงินได้เรื่อย ๆ เกิดขึ้นเพื่อแก้ปัญหาอะไรสักอย่างที่คนส่วนใหญ่ต้องประสบพบเจอ
ด้วยคอนเซ็ปต์ของความเป็น Startup คือแบบนี้นี่แหละ ทำให้คนส่วนใหญ่มักจะเริ่มต้นทำ Startup ด้วยแอพพลิเคชั่นต่าง ๆ เพราะมันครอบคลุมทุกอย่างในความเป็น Startup นั่นเอง อย่างเช่น Uber หรือ Grab Taxi เป็นต้น
Startup แตกต่างกับ SME ยังไง
หลาย ๆ คนยังสับสนระหว่างการทำ Startup กับการเป็น SME อยู่ ลองยกตัวอย่างง่าย ๆ เลยนะ สมมติเราพูดถึงร้านอาหารร้านนึง ซึ่งมันไม่ใช่ Startup แต่เป็น SME ด้วยเหตุผลที่ว่า การขยายตัวเป็นไปได้ยาก กว่าจะขยายได้ต้องมีสาขาเพิ่ม จ้างคนเพิ่ม หาทำเลที่ตั้งเพิ่ม ทำร้านเพิ่ม หาวัตถุดิบ สินค้า ต่าง ๆ เพิ่ม ซึ่งมันยุ่งยากมาก แถมเงินทุกบาททุกสตางค์เรายังต้องเป็นคนลงทุน ลงแรงเองทั้งหมดด้วย ทำให้การเติบโตของธุรกิจร้านอาหารนั้นค่อย ๆ เป็น ค่อย ๆ ไป ไม่ก้าวกระโดดอย่าง Startup
แต่ถ้ากลับกัน เราไม่ได้ทำร้านอาหาร แต่เราทำแอพพลิเคชั่นจองร้านอาหาร ทำขึ้นมาแอพเดียวคนใช้บริการได้ทั้งโลก ใช้งานง่าย เข้าถึงได้ ขยายไปเปิดให้บริการในต่างประเทศได้ ทั้งทำซ้ำแถมยังขยายได้อีก แบบนี้คือ Startup แน่นอน ด้วยเหตุนี้เราเลยจะเห็นว่า Startup ส่วนใหญ่มักจะเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง เพราะมันเข้าถึงและเติบโตง่ายกว่าธุรกิจประเภทอื่น
FinTech คืออะไร
ทีนี้ก็กลับมาที่อีกหนึ่งคำถามยอดฮิตติดชาร์จที่ว่า FinTech คืออะไรกันบ้าง เพราะหลังจากที่ได้ยินคำถามว่า Startup คืออะไรปุ๊บ คำถามนี้ก็มักจะตามมาในทันที ซึ่ง FinTech จริง ๆ แล้วก็คือคำย่อของคำว่า Financial Technology หรือถ้าแปลกันตรง ๆ ตามภาษาไทยเลยก็คือ เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการเงิน นั่นเอง
FinTech เปรียบเสมือนการนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในเรื่องของการเงิน การทำธุรกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการโอนเงินออนไลน์ การโอนเงิน e-Payment หรือการจ่ายบิลค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าโทรศัพท์ ผ่านช่องทางออนไลน์ ไม่ต้องไปยื่นเงินสดเหมือนอย่างสมัยก่อน ซึ่งตู้ ATM บัตรเครดิต หรือ Online Banking นี่ก็ถือว่าเป็น FinTech อย่างนึงเหมือนกันนะ เพราะเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยให้คนกดเงิน โอนเงิน ฝากเงิน ได้สะดวกรวดเร็ว
FinTech มีมาตั้งนานแล้ว ทำไมช่วงนี้เพิ่งมาดัง
คำถามนี้คงเกิดขึ้นในใจใครหลาย ๆ คน เพราะมันก็น่าสงสัยไม่น้อยแหละเนอะว่า ในเมื่อ FinTech เองก็มีมาตั้งนานแล้ว แต่ทำไมเพิ่งจะมาดังเอาในช่วงนี้ มันเกี่ยวข้องยังไงกับ Startup รึเปล่า ซึ่งต้องบอกเลยว่าที่กระแส FinTech มาแรงก็เพราะ Startup เค้ามีบทบาทขึ้นมาในบ้านเรานั่นเอง
ลำพังสมัยก่อนเรื่องของการพัฒนาธุรกิจด้านการเงินนั้นจะมีก็แต่ธนาคารเท่านั้นที่เค้าจะแข่งขันและทำขึ้น ทำให้ FinTech ที่เราเห็นและใช้งานกันอยู่ทุกวันนี้มีอายุห่างกันเป็นสิบ ๆ ปี อย่างบัตรเครดิตนี่ก็มีมาตอนปี 1950, ATM ก็เพิ่งจะตามมาตอนปี 1967, หลังจากนั้นอีก 10 ปี Online Banking ก็เพิ่งจะโผล่มา ซึ่งมันใช้เวลาในการพัฒนานานมาก
แต่ทุกวันนี้ไม่ใช่แค่ธุรกิจธนาคารเท่านั้นที่เข้ามาร่วมพัฒนาเรื่องของ FinTech ให้เติบโต แต่มี Startup อีกมากมาย อย่าง TransferWise เป็น Startup ที่สนใจและเข้ามาแก้ไขปัญหาการเงินระดับโลกเช่นกัน เค้าให้บริการด้านการโอนเงินข้ามประเทศ ช่วยให้โอนเงินไปต่างประเทศได้รวดเร็ว และเสียค่าธรรมเนียมถูกลง หรืออย่างในบ้านเราก็ยังมีอีกหลายเจ้า เช่น AirPay, Flow Account, Omise, Refinn, StockRadars, MeeFund และอื่น ๆ อีกมากกว่า 20 บริษัทที่กำลังแข่งขันและพัฒนาในเรื่องของธุรกรรมทางการเงินให้มันสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น
ด้วยความที่ทั้ง Startup และ FinTech นั้นเป็นธุรกิจที่พัฒนาตัวเองขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาและตอบโจทย์ความต้องการของคนส่วนใหญ่ จึงทำให้ทั้งคู่เป็นธุรกิจที่เราควรจะจับตามองอย่างยิ่ง เพราะเครื่องมือบางอย่างนั้นเป็นเครื่องมือใหม่ที่คนไทยยังไม่รู้จัก แต่มันสามารถช่วยเหลือเราได้ ทำให้ชีวิตเราง่ายขึ้น ดังนั้นสิ่งที่สำคัญตั้งแต่นี้เป็นต้นไปคือ พยายามเปิดใจและลองใช้ในสิ่งใหม่ ๆ ที่คนอื่นบอกว่าดี เพราะไม่แน่ว่ามันอาจจะช่วยให้การใช้ชีวิตของเราสะดวกสบาย เหมือนอย่างที่ Online Banking ช่วยให้เราโอนเงินจากในบ้านได้โดยไม่ต้องพึ่งพาตู้ ATM อย่างเช่นทุกวันนี้…
